Onze weefsters halen de indigo kleur verf voor onze sjaals uit de natuur.
Om te zien hoe dit in zijn werk gaat reden we dit jaar naar Isaan en hielpen mee op het platteland.
In een week haalden we meer dan tweehonderd kilo blauwe verfpasta uit een stuk land ter grootte van een voetbalveld.
Niet alleen leerden we hoe de verf uit de planten komt, het stemde ons ook optimistisch.
Hoe we op ambachtelijke manier de indigo kleur verf voor onze sjaals maken vertellen we hieronder.
“Wij zijn trots dat wij op onze manier kunnen bijdragen aan het in stand houden van deze verantwoorde manier van het verven van textiel”
Vier maanden groeien
Alles begint met het planten van de zaadjes.
Zoals gebruikelijk bij werk op het Thaise platteland helpen buren en vrienden mee.
Er wordt gekletst, gelachen, gegeten, gedronken en vooral hard gewerkt.
“Het schommelen van de verf stond voor haar gelijk met het wiegen van een pasgeboren kind”
Indigo oogsten
Na vier maanden kunnen de indigoblaadjes worden geoogst.
Het land stond vol met de groene planten, klaar om te worden gekapt.
We maalden de blaadjes tussen onze vingers op zoek naar blauwe verf. Ze werden groen.
Er is blijkbaar meer nodig om blauw uit de plant te halen.
Met groene handen en een krom mes hakten we in het veld.
“Gelukkig blijven oude tradities en zorg voor het milieu voor velen belangrijk”
Het is belangrijk de planten hoog af te snijden zodat je niet teveel last hebt van valse massa (stengels) want het blauw zit in de bladeren.
Na een uurtje kappen was er voldoende voorraad voor de dag.
Proppen
Daarna worden de bladeren in grote vaten gepropt.
De groene massa moet onder water staan.
We gebruikten water uit het rijstveld en legden er zware stenen bovenop.
Nu moesten we tot de volgende ochtend wachten.
Voor ons betekende het rust.
Een welkom vooruitzicht want het werk op het hete platteland was zwaar.
We waren kapot.
Na vierentwintig uur
De komende vierentwintig uur levert de natuur prachtig werk.
Het bruine water kleurt langzaam groenblauw en na een poosje drijft er blauw schuim op.
In de opkomende ochtendzon zag het er prachtig uit.
Klei
Dan begint het sjouwen met natte takken.
Als alle indigoplanten uit het water zijn gevist mengt de weefster een bruinrode klei met het blauwe water.
Stampen
Het geheel moet goed worden gemengd.
We stampten een korf op en neer in het vat.
De groen-blauw-bruine massa veranderde langzaam in een donkerblauwe soep.
Door de korf in en uit het water te bewegen komt zuurstof in het water en mengt de kleurstof zich met de klei.
Na een half uurtje stampen in de hete zon was de indigoverf opgenomen in de kleideeltjes.
We begonnen aan het volgende vat.
Dat we midden in de rijstvelden stonden maakte voor ons de klus minder zwaar.
Waar we ook keken zagen we grasgroene rijstplanten en in de ondergelopen velden om ons heen stopten mensen rijstplantjes in het water.
Er heerste een gezellige drukte en er werd gepraat en gelachen terwijl onder een boom, in de schaduw, een baby heen en weer werd gewiegd.
Afgieten
Als de klei naar de bodem van het vat is gezakt kan de bovenste laag worden afgegoten zodat alleen een dikke blauwe drab overblijft.
Alle kleur was uit de bovenlaag verdwenen,
helder water stroomde terug in het rijstveld.
Eindelijk blauwe verf pasta
Nu moet enkel het laatste vocht uit de blauwe massa worden gehaald.
Dat doen we met de hulp van een strak geweven doek.
Daar scheppen we de blauwe brei in.
Helder water druppelt langzaam uit het doek zodat een droge blauwe pasta overblijft.
De volgende ochtend konden we de eerste droge klei uit het doek scheppen.
Wat begon als een voetbalveld groene struiken zat nu in tien kleiblikken.
Deze indigo pasta is over drie jaar nog steeds geschikt om ons garen te kleuren.
Ambacht en milieu samen
Het was een unieke ervaring.
Deze week bracht ons dichter bij de natuur en de tradities van onze weefsters.
Als verfmakers in Isaan zweetten we heel wat af maar het harde werken in een warm klimaat werd meteen beloond door de natuur.
Elke dag weer zagen we groene planten veranderen in prachtig blauwe verf.
Nu we weten hoe zwaar het is om natuurlijke verf te maken realiseren we ons des te meer hoe verleidelijk het is om chemisch te verven.
Het bespaart veel werk, tijd en geld.
Dat rivieren en gronden met chemisch afvalwater vervuild worden nemen producenten vaak op de koop toe.
Lees ook: Ecologische verf voor kleding
Gelukkig blijven oude tradities en zorg voor het milieu voor velen belangrijk.
Dat geldt zeker voor onze weefsters.
Ze staan achter hun manier van werken en zijn er trots op.
Zo maakte onze weefster een klein hangmatje om het laatste water te zeven.
Het schommelen van de verf hierin stond voor haar gelijk met het wiegen van een pasgeboren kind.
Er werd tenslotte nieuwe verf geboren.
Deze trots en betrokkenheid stemmen ons optimistisch.
Nu het belang van duurzaam produceren steeds duidelijker wordt is er ook weer aandacht voor traditionele werkwijzen.
Veel oude technieken zijn een goed alternatief voor vervuilende productieprocessen.
Dat ambachten en milieu goed samen gaan hebben wij in Isaan met eigen ogen gezien.
En niet alleen blauwe verf halen we uit de natuur.
Hout, planten, vruchten en bloemen koken we om stoffen te kleuren.
Wij zijn trots dat wij op onze manier kunnen bijdragen aan het in stand houden van deze verantwoorde manier van het verven van textiel.
Wie weet kies jij binnenkort ook voor een kledingstuk waarvan de kleur rechtstreeks uit de natuur komt.
Een goede keuze, voor jou en onze planeet.
